ABD yönetimi, Rusya ve Çin’in Afrika kıtasıyla askeri, ekonomik ve diplomatik ilişkilerinin iyiye gittiği bir dönemde yarın Washington’da yaklaşık 50 Afrikalı lideri ağırlayacak.
İlki 8 yıl önce düzenlenen ve 3 gün sürecek ABD-Afrika Başkanları Zirvesi’nde ABD, Afrika ülkeleriyle sağlıktan iklim değişikliğine, ekonomiden Ukrayna-Rusya savaşına farklı konularda görüş alışverişinde bulunacak.
Zirvede, Rus paralı askerlerinin Afrika ülkelerine konuşlandırılması ve Çin’in artan ekonomik etkisine ilişkin endişelerin de gündeme gelmesi bekleniyor.
Kıta ile ortaklığı derinleştirmek istediklerini açıklayan Beyaz Saray yetkilileri, ABD Lideri Joe Biden’ın Afrika Birliği’nin G-20 oluşumunda yer almasına desteğini zirvede açıklayacağını duyurdu.
Afrika Birliği ve üye ülkeleri yıllardır hem Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde hem de G-20 gibi oluşumlarda kalıcı bir sandalyeye sahip olmak istediler.
ABD, Çin ve Rusya’nın etkisinden rahatsız
Ukrayna’daki savaşın yol açtığı enerji ve gıda sorunlarından en çok etkilenen Afrika ülkelerinin zirvede bu konuyu gündeme getirmesi bekleniyor.
Afrika ülkelerinin savaş nedeniyle Rusya’ya açıkça tepki göstermemesi, ABD’nin kıta ülkeleriyle diplomatik ilişkilerinin zayıfladığı şeklinde yorumlanmasına yol açtı.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un kıtayı ziyareti sürerken, Rusya bazı ülkeleri kendi tarafına çekmeye çalıştı.
Lavrov’un hemen ardından Afrika turu yapan ABD’li mevkidaşı Anthony Blinken, ülkesinin Afrika ülkelerini eşit ortak olarak gördüğünü söyledi.
ABD’nin Çin’in Afrika ülkelerinden sürekli borç almasına yönelik eleştirileri doruk noktasında yeniden gündeme gelebilir. Çin’in kıtadaki ekonomik varlığını güçlendirmesinden rahatsız olan ABD, ticari ilişkilerin gelişmesi için kıtada özel yatırımların artmasını istiyor.
ABD askeri darbeler nedeniyle Mali, Burkina Faso, Sudan ve Gine’yi zirveye davet etmezken, diplomatik ilişkilerin zayıf olduğu Eritre’yi de zirveye davet etmedi.
Öte yandan, toplantıya son yıllarda ABD tarafından iç çatışmalar ve insan hakları ihlalleri nedeniyle eleştiri ve yaptırımlara maruz kalan Etiyopya ve Zimbabwe gibi ülkelerin de katılacağı öğrenildi.
2021 yılında Afrika’ya 26,7 milyar dolar ihracat, Afrika’dan ise 37,6 milyar dolar ithalat yapan ABD, onlarca ülkeye gümrüksüz eser ithal etme ayrıcalığı veriyor.
2011 yılında ABD kıtaya 32,8 milyar dolar ihracat yaptı ve kıtadan 93 milyar dolar ithalat yaptı.
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın 2018 yılında bazı Afrika ülkelerine yönelik hakaretleri ve vize kısıtlamaları kıta ülkeleri ile ABD arasında gerginliğe neden oldu.
